Đánh bạc bắt đầu chỉ là một trò giải trí, nhưng theo thời gian, nó có thể trở thành thói quen và dẫn đến sự phụ thuộc mạnh mẽ – hay còn được gọi là nghiện cờ bạc. Không chỉ vì tiền bạc hay niềm vui, mà những người mắc phải chứng nghiện này còn bị cuốn hút bởi yếu tố may rủi, điều này kích thích não bộ và khiến cho việc từ bỏ cờ bạc trở nên vô cùng khó khăn.
1. Tổng quan về tâm lý cờ bạc
Đánh bạc là một hoạt động bao gồm nhiều hình thức như chơi bài, chơi cờ, mua vé số, ghi đề hay cá cược. Khi tham gia vào các trò chơi này, người chơi thường sẵn lòng đánh đổi tài sản của mình với hy vọng nhận lại những giá trị lớn hơn. Hành động đánh bạc có thể kích thích hệ thống tưởng thưởng trong não bộ tương tự như khi sử dụng ma túy hoặc rượu, từ đó dẫn đến tình trạng nghiện ngập.
Nghiện đánh bạc là một cảm giác thôi thúc không thể kiểm soát để tiếp tục tham gia vào các trò chơi, bất chấp những tổn thất về tài chính và ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống cá nhân. Những người mắc chứng nghiện cờ bạc thường xuyên tìm kiếm cơ hội cá cược, dẫn đến việc thua lỗ, cạn kiệt tiết kiệm, tích tụ nợ nần, thậm chí có thể dẫn đến hành vi trộm cắp hoặc lừa đảo để có tiền phục vụ cho cơn nghiện.
Nghiện đánh bạc thực sự có thể trở thành một yếu tố hủy hoại cuộc sống. Mặc dù việc cai nghiện cờ bạc rất khó khăn, nhưng hiện nay đã có nhiều phương pháp điều trị chuyên nghiệp và khoa học giúp đỡ những ai đang muốn vượt qua chứng nghiện này.
2. Triệu chứng nghiện đánh bạc
Các dấu hiệu và triệu chứng của việc nghiện cờ bạc có thể được nhận diện qua những biểu hiện sau:
- Luôn luôn suy nghĩ về cờ bạc, như là lên kế hoạch để kiếm thêm tiền cho việc đánh bạc;
- Cảm thấy cần phải chơi với số tiền ngày càng lớn hơn để thỏa mãn cảm giác hồi hộp;
- Nỗ lực kiểm soát hoặc ngừng lại nhưng không thành công;
- Thường xuyên cảm thấy bồn chồn, khó chịu hoặc dễ nổi nóng khi phải cai nghiện cờ bạc;
- Sử dụng cờ bạc như một cách để trốn tránh các vấn đề trong cuộc sống;
- Cảm giác thoải mái hơn, giảm bớt lo âu hay mặc cảm khi tham gia vào cờ bạc;
- Cố gắng lấy lại số tiền đã mất bằng cách tiếp tục chơi nhiều hơn;
- Nói dối người thân hoặc bạn bè để che giấu hành vi đánh bạc của mình;
- Gây tổn hại đến các mối quan hệ, công việc, cơ hội học tập và nghề nghiệp vì nghiện cờ bạc;
- Phải trộm cắp hoặc lừa đảo để có tiền đánh bạc;
- Nhờ sự hỗ trợ tài chính từ người khác do đã tiêu tốn hết tiền vào cờ bạc và mắc nợ.
Trong khi hầu hết những người chơi cờ bạc bình thường có thể dừng lại khi gặp thất bại hoặc tự đặt ra giới hạn cho bản thân, thì những người nghiện cờ bạc lại cảm thấy cần phải tiếp tục chơi để lấy lại những gì đã mất, dẫn đến tình trạng tài chính ngày càng tồi tệ theo thời gian.
Một số người mắc nghiện cờ bạc có thể tự động giảm thiểu việc chơi hoặc hoàn toàn ngừng lại trong một thời gian. Tuy nhiên, nếu không được điều trị đúng cách, khả năng họ quay lại với cờ bạc là rất cao.
Nếu bạn nhận thấy hành vi của mình tương đồng với những dấu hiệu và triệu chứng của nghiện cờ bạc ở trên, hãy tìm kiếm sự hỗ trợ chuyên nghiệp từ bác sĩ hoặc chuyên gia tâm lý.
3. Cơ chế nghiện đánh bạc
Đến thời điểm hiện tại, các chuyên gia vẫn chưa thể lý giải một cách rõ ràng nguyên nhân khiến một người lại mắc phải nghiện cờ bạc. Giống như nhiều vấn đề khác, nguyên nhân gây ra tình trạng này có thể là sự kết hợp giữa các yếu tố sinh học, di truyền và môi trường xung quanh.
Dù rằng không phải ai từng tham gia đánh bài hay cá cược cũng trở thành người nghiện, nhưng vẫn có những yếu tố rủi ro nhất định liên quan đến nghiện cờ bạc, bao gồm:
- Rối loạn sức khỏe tâm thần: Những người nghiện cờ bạc thường có xu hướng lạm dụng các chất gây nghiện khác, gặp phải rối loạn nhân cách, trầm cảm hoặc lo âu. Ngoài ra, tâm lý cờ bạc cũng có thể liên quan đến rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD) hoặc chứng bệnh khác;
- Độ tuổi: Những người trẻ tuổi và trung niên thường là nhóm đối tượng dễ bị nghiện cờ bạc. Nếu trẻ em hoặc thanh thiếu niên bắt đầu tham gia vào việc đánh bạc quá sớm, nguy cơ nghiện sẽ tăng cao. Hơn nữa, cũng có không ít người lớn tuổi gặp phải vấn đề này;
- Giới tính: Thông thường, nghiện cờ bạc phổ biến hơn ở nam giới so với nữ giới. Tuy nhiên, phụ nữ ở độ tuổi trung niên và lớn tuổi khi bắt đầu đánh bạc thường nhanh chóng trở thành người nghiện. Dẫu vậy, cách thức và tâm lý cờ bạc giữa hai giới đang dần trở nên tương đồng;
- Ảnh hưởng từ gia đình hoặc bạn bè: Nếu trong gia đình hoặc nhóm bạn bè của bạn có thói quen đánh bạc, khả năng bạn cũng sẽ tham gia vào trò chơi này là rất cao;
- Sử dụng thuốc điều trị và hội chứng chân không yên: Một số loại thuốc có chứa chất chủ vận dopamine có thể gây ra tác dụng phụ hiếm gặp, dẫn đến hành vi cưỡng chế và khiến một số bệnh nhân trở thành người nghiện cờ bạc;
- Tính cách: Những người có tính cạnh tranh cao, nghiện công việc, bốc đồng, quá hiếu động hoặc dễ chán nản… thường có nguy cơ cao hơn về việc nghiện cờ bạc.
4. Tác hại của việc nghiện đánh bạc
Nghiện đánh bạc có thể gây ra những tác động nghiêm trọng và kéo dài trong cuộc sống của bạn, bao gồm:
- Mối quan hệ gia đình và bạn bè bị rạn nứt hoặc gặp trục trặc;
- Khó khăn về tài chính, thậm chí có thể dẫn đến phá sản;
- Nguy cơ phải đối mặt với án phạt tù hoặc các vấn đề pháp lý khác;
- Hiệu suất công việc giảm sút hoặc có thể mất việc làm;
- Sức khỏe thể chất và tinh thần bị ảnh hưởng;
- Tự tử, ý nghĩ tự sát hoặc cố gắng tự tử.
Nếu người thân, bạn bè hay đồng nghiệp bày tỏ sự lo lắng về hành vi cờ bạc của bạn, hãy lắng nghe họ một cách nghiêm túc. Một đặc điểm phổ biến ở những người nghiện là thường từ chối thừa nhận vấn đề của mình và không muốn chia sẻ, điều này khiến họ khó nhận thức được tình trạng của bản thân.
Quá trình cai nghiện cờ bạc thường rất gian nan, phần lớn là vì nhiều người không nhận ra rằng họ đang mắc phải chứng nghiện này. Nếu bạn cảm thấy cuộc sống của mình đang bị ảnh hưởng bởi cờ bạc, hãy tìm đến bác sĩ để đánh giá sức khỏe tổng quát và các loại thuốc bạn đang sử dụng. Bên cạnh đó, việc tìm kiếm sự hỗ trợ từ chuyên gia tâm lý cũng rất cần thiết để giúp bạn vượt qua cơn thèm thuốc cờ bạc. Hãy chọn cho mình những sở thích lành mạnh và kiên quyết không quay lại với cờ bạc, ngay cả khi chỉ một lần. Tâm lý cờ bạc có thể dẫn đến những lần cá cược tiếp theo, làm cho việc cai nghiện trở nên khó khăn hơn rất nhiều.
